Wykaz gatunków « powrót

MAKAK JAPOŃSKI

łac. Macaca fuscata             ang. Japanese Macaque

WYSTĘPOWANIE

• Japonia (wyspy Honsiu, Kiusiu, Shikoku)

ŚRODOWISKO

• Lasy – od wiecznie zielonych lasów tropikalnych na południu po subarktyczne na północy zasięgu występowania

POŻYWIENIE

• Wszystkożerna. Głownie owady, liście, owoce, orzechy, ptasie jaja, małe kręgowce. 
• Dieta zmienia się w zależności od regionu występowania oraz sezonowo.

CHARAKTERYSTYKA

• Dymorfizm płciowy słabo zaznaczony – samce są nieco większe i cięższe od samic.
• Futro w odcieniach od brązowego do szarego z charakterystyczną gołą, czerwoną twarzą, którą okala dłuższa sierść przypominająca grzywę. Krótki ogon. Na pośladkach wyraźne modzele siedzeniowe.
• Długość ciała samicy 47 – 60 cm, samca 47 – 65 cm; waga 4 – 14 kg samica, 6 – 18 kg samiec.

ZACHOWANIE

• Dzienny tryb życia.
• Zwierzę stadne – tworzą grupy składające się średnio z ok. 40 do ponad 100 osobników, w których panuje ścisła hierarchia i przewodzi dominujący samiec.
• Doskonale się wspinają i pływają.
• Ciąża trwa ok. 180 dni. Zazwyczaj tylko 1 młode w miocie, którym matka opiekuje się do 18 miesiąca życia. Po osiągnięciu dojrzałości płciowej w wieku ok. 4 lat młode samice najczęściej pozostają w grupie rodzinnej, a samce opuszczają stado.
• Żyje do 25 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Gatunek małp, których areał występowania sięga najdalej na północ.
• Wraz ze spadkiem temperatury sierść makaków staje się grubsza, co pozwala im przetrwać mrozy nawet do -20^oC.
• Kod genetyczny makaków jest bardzo zbliżony do ludzkiego – często są wykorzystywane w laboratoriach do testowania leków i szczepionek.
• Znane są z dużej zdolności uczenia się i uwielbiają się bawić. Zimą potrafią lepić śnieżki i większe śniegowe kule, którymi rzucają.
• Brudny pokarm myją w wodzie.
• Makaki w Parku Śnieżnych Małp Jigokudani słyną z kąpieli w wysokogórskich, gorących źródłach wulkanicznych podczas mroźnych zim.
• Lokalizują członków grupy oraz utrzymują kontakt wewnątrzgrupowy posługując się specyficzną wokalizacją tzw. „coo call”.
• Makaki z regionu Kamikochi uzupełniają swoją zimową dietę pstrągami, owadami rzecznymi i mięczakami.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria LC (Least Concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek niezagrożony wyginięciem ze stabilną populacją.

GIBBON CZAPNIK

łac. Hylobates pileatus                  ang. Pileated Gibbon

WYSTĘPOWANIE

• Azja – wschodnia Tajlandia, południowo – zachodni Laos i zachodnia Kambodża

ŚRODOWISKO

• Lasy tropikalne do wysokości 1200 m n.p.m.

POŻYWIENIE

• Roślinożerca. Głównie owoce, liście, pąki kwiatowe i kwiaty, czasem owady i małe kręgowce.

CHARAKTERYSTYKA

• Wyraźny dymorfizm płciowy.
• Samce mają czarne futro, samice są biało – szare z czarną głową i brzuchem. Wokół głowy u obu płci białe, kudłate włosy. Charakteryzują je długie kończyny górne i palce.
• Długość ciała 40 – 65 cm, waga ok. 5,5 kg.

ZACHOWANIE

• Nadrzewny, dzienny tryb życia.
• Doskonale wspina się i skacze.
• Gatunek monogamiczny.
• Tworzy niewielkie grupy rodzinne, którym przewodzi samiec.
• Ciąża trwa ok. 210 dni. Zazwyczaj tylko 1 młode w miocie. Młode pozostaje w grupie rodzinnej do osiągnięcia dojrzałości płciowej w wieku 5 – 8 lat.
• Żyje do ok. 40 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Nazwę zawdzięczają czarnej „czapce” z włosów, przykrywającej głowy obu płci.
• Charakterystycznym sposobem poruszania się gibbonów jest brachiacja, która polega na zawisaniu na przekładanych wzdłuż gałęzi na przemian rękach kołysząc przy tym wahadłowo ciałem. W taki sposób poruszają się głównie gibbony, orangutany i niektóre małpy szerokonose.
• Para oznacza terytorium śpiewając - wydają charakterystyczne, donośne dźwięki. Bronią też go aktywnie i przepędzają intruzów.
• Unikają wody.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria EN (Endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek zagrożony wyginięciem, wpisany do I załącznika CITES, objęty EEP.
• Liczebność populacji w naturze spada – w ciągu 50 lat zmalała o ponad 50%. Szacuje się ją na ok. 47 000 osobników. Główne zagrożenia wynikają z działalności człowieka – kurczenie się, fragmentacja i degradacja naturalnych siedlisk oraz polowania.

FOKA POSPOLITA

łac. Phoca vitulina                                       ang. Harbor Seal

WYSTĘPOWANIE

• Przybrzeżne wody półkuli północnej – od regionów umiarkowanych po polarne

ŚRODOWISKO

• Płytkie wody przybrzeżne, zatoki, skaliste wysepki, ujścia rzek

POŻYWIENIE

• Ryby – głównie śledzie i dorszowate, bezkręgowce

CHARAKTERYSTYKA

• Samice mniejsze od samców.
• Długość ciała samicy ok. 120 – 170 cm, samca ok. 140 – 190 cm, waga samicy 80 – 120 kg, samca 100 – 140 kg.
• Ubarwienie od jasnoszarego do ciemnobrązowego zwykle z ciemnymi plamkami. Krótki pysk tzw. „koci”, duże, blisko siebie osadzone oczy, charakterystyczne nozdrza w kształcie litery „V”.

ZACHOWANIE

• Występują częściej w stosunkowo zimnych wodach morskich, w których brakuje rocznej pokrywy lodowej, ale wykorzystuje lodowce pływowe jako schronienie, miejsce rozmnażania, czasami do transportu.
• Żerują na średniej głębokości ok. 90 m, ale mogą nurkować na głębokość nawet ponad 400 m. Wstrzymują oddech nawet na 25 minut.
• Zwykle odpoczywają w pobliżu wody, aby w razie potrzeby móc szybko uciec przed zagrożeniem.
• Okres rozrodczy rozpoczyna się we wrześniu – październiku.
• Ciąża trwa 9 – 11 m-cy, w miocie zazwyczaj rodzi się 1, rzadko 2 młode. Szczenięta osiągają długość 75 – 100 cm i wagę 8 – 12 kg. Już po kilku godzinach doskonale pływają. Matka opiekuje się młodym krótko i karmi je mlekiem przez ok. 5 tygodni.
• Żyją ok. 40 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Należą do najbardziej rozpowszechnionych płetwonogich na świecie, ale w Bałtyku jest to najrzadszy z 3 gatunków fok. Populacja szacowana jest na ok. 800 osobników.
• Nazywa się ją psem morskim.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria LC (Least  concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najmniejszej troski. Stan populacji jest stabilny.

Płockie foki pospolite to samiec Mamy oraz 3 samice: Queenie, Nath i Sweety.

DANIEL

łac. Dama dama                                       ang. Fallow Deer

WYSTĘPOWANIE

• Południe Europy, Azja Mniejsza, Afryka. Introdukowany na całym świecie.

ŚRODOWISKO

• Rzadkie lasy i ich obrzeża.

POŻYWIENIE

• Roślinożerca. Głównie trawy, rośliny zielne, młode gałęzie drzew i krzewów, mchy i porosty.

CHARAKTERYSTYKA

• Najczęściej występuje szata rudobrązowa z charakterystycznymi białymi plamkami. Wzdłuż kręgosłupa ciemna smuga. Spód ciała biały. Na zadzie biała plama z ciemnym obrzeżem, tzw. lustro. Szata zimowa jest szara, bez plam.
• Długość ciała 130 – 150 cm, wysokość w kłębie ok. 105 cm. Samce wyraźnie większe od samic. Waga byka od 65 do nawet 120 kg, łani od 30 do 90 kg.
• Samiec posiada łopatowate poroże.

ZACHOWANIE

• Gatunek stadny. Grupy nazywa się chmarami. Osobniki komunikują się językiem ciała, dźwiękami i zapachami.
• Koczowniczy tryb życia.
• Żeruje głównie nocą.
• Sezon rozrodczy – bekowisko – trwa od X do XII. Ciąża trwa ok. 230 dni, Samica rodzi 1 - 2 młode w VI – VII o masie ok. 7 kg, z którym spędza pierwsze tygodnie w odosobnieniu. Ukrywa młode w zaroślach i wraca do niego kilkakrotnie w ciągu dnia. Potem samice z cielętami tworzą małe grupy.
• Dojrzałość płciową osiąga w wieku ok. 2 lat.
• Żyje do 25 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• U danieli występują inne warianty szaty – melanistyczna (ciemnoszara) i leucystyczna (prawie biała) często mylona z albinizmem.
• Na obszary śródziemnomorskie sprowadzili je już Fenicjanie, później Rzymianie.
• W Polsce daniele hodowane były od średniowiecza w parkach i menażeriach. Pierwsze wzmianki pochodzą z XIII w.
• Jest zwierzęciem hodowlanym i łownym.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria LC (Least  concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najmniejszej troski.

SURYKATKA

łac. Suricata suricatta                   ang. Slender – tailed Meerkat

WYSTĘPOWANIE

• Południowa Afryka

ŚRODOWISKO

• Pustynie i półpustynie, suche sawanny

POŻYWIENIE

• Owady, korzenie, kłącza, małe kręgowce, jaja ptaków i gadów

CHARAKTERYSTYKA

• Samce nieco drobniejsze od samic.
• Długość ciała ok. 30 cm, ogona do ok. 25 cm, masa ciała ok. 600 – 1000 g
• Smukła sylwetka, wierzch ciała jasnopopielaty z czarnym, poprzecznym pręgowaniem. Głowa biała, uszy czarne. Ogon z czarnym końcem.

ZACHOWANIE

• Dzienny tryb życia.
• Stado liczy ok. 30 osobników tworzących grupy rodzinne.
• Kopią nory z rozbudowaną siecią tuneli lub wykorzystują szczeliny skalne.
• Silnie rozwinięte zachowania socjalne:
  • Wiele zachowań antydrapieżniczych – od sygnałów alarmowych do czynnej, grupowej obrony przed intruzem. W czasie żerowania co najmniej 1 członek stada przyjmuje rolę strażnika – zajmuje pozycję w najwyżej położonym punkcie i obserwuje otoczenie. W razie niebezpieczeństwa wydaje dźwięki alarmowe.
  • Starsze osobniki opiekują się młodymi i uczą je polowania.
  • Podział obowiązków w grupie.
• Okres rozrodczy trwa cały rok. Po 11 tygodniach ciąży w miocie rodzi się zazwyczaj 2 – 4 młodych. Samica może wydać na świat 3 mioty rocznie.
• Żyją do ok. 7 lat, w warunkach ogrodu zoologicznego nawet do 12 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Należą do rodziny mangustowatych.
• Młode surykatki bardzo łatwo oswoić – w swojej ojczyźnie często są wykorzystywane są jako łowcy gryzoni.
• Mają podwyższoną odporność na jad niektórych gatunków węży i skorpionów, którymi się żywią.
• Mogą długo żyć bez wody, którą pozyskują z dzikich melonów i wilgotnych bulw i korzonków.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria LC (Least  concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najmniejszej troski. Stan populacji jest stabilny.