PANDA MAŁA
łac. Ailurus fulgens fulgens ang. Red Panda
WYSTĘPOWANIE
- Himalaje, od Nepalu do Chiny i Mjanmy
ŚRODOWISKO
- Wilgotne górskie lasy mieszane (2200 – 4800 m n.p.m.)
POŻYWIENIE
- Głównie pędy i liście bambusa, trawa, korzenie, rzadziej owady, jaja, pisklęta, małe ssaki
CHARAKTERYSTYKA
- Budową przypomina kota domowego lub szopa.
- Ma rdzawe lub rdzawobrązowe, gęste futro. Pysk, policzki i końce uszu białe. Na długim, puszystym ogonie zazwyczaj 6 ciemniejszych pierścieni. Łapy i brzuch ciemne.
- Długość ciała ok. 60 cm, długość ogona ok. 50 cm, masa ciała 3 – 6 kg.
ZACHOWANIE
- Aktywna głównie nocą. Dzień spędza śpiąc w koronach drzew, dziuplach lub norach.
- Doskonale się wspina. Ma częściowo wysuwane pazury, które pozostają cały czas ostre. Dodatkowo ma tzw. fałszywy kciuk – wyrostek kości nadgarstka, który pomaga utrzymywać się na gałęziach, a długi ogon ułatwia zachowanie równowagi. Jest też wyposażona w ruchome kostki – potrafi obrócić stopy o 180 stopni, czyli ustawić je „tyłem do przodu”. W takiej pozycji może swobodniej wbić pazury w korę i schodzić z drzew głową w dół w bardzo kontrolowany sposób.
- Żyje w parach lub małych grupach rodzinnych. Jest terytorialna.
- Żyje 8 – 10 lat.
WARTO WIEDZIEĆ
- Jedyny przedstawiciel rodziny pandowatych. Z pandą wielką, która jest niedźwiedziem, łączy ją tylko obszar występowania i zamiłowanie do bambusa.
- Bambus stanowi 70% jej diety. Z tego powodu w Nepalu nazywana jest „Nigalya ponya”, czyli „pożeracz bambusa”.
- Nie lubi wody.
- Określana mianem „roślinożernego drapieżnika” - należą do rzędu ssaków drapieżnych, a ich przystosowanie do odżywiania pokarmem roślinnym jest cechą wtórną. Ich przodkowie byli stuprocentowymi drapieżnikami, tak jak najbliżsi krewni, czyli szopy, skunksy czy łasice.
- W Chinach nazywana „ognistym lisem”, co po angielsku brzmi „fire fox” – to właśnie panda ruda znajduje się w logo jednej z przeglądarek internetowych.
STATUS I OCHRONA
- Kategoria EN (Endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek zagrożony wyginięciem.
- Stan populacji oszacowano na mniej niż 10 tys. osobników i ma tendencję spadkową. Wpływa na to wolne tempo rozmnażania i wysoka śmiertelność młodych. Do największych zagrożeń zalicza się niszczenie i fragmentację siedlisk, konkurencję ze strony zwierząt domowych oraz kłusownictwo.
|
SŁOŃ INDYJSKI
łac. Elephas maximus ang. Asian Elephant
WYSTĘPOWANIE
- Azja południowa i południowo – wschodnia.
ŚRODOWISKO
- Od gęstej dżungli po otwarte tereny trawiaste.
POŻYWIENIE
- Głównie trawy, gałęzie, korzenie, liście i kora drzew i krzewów, owoce, orzechy, kwiaty, nasiona. Dziennie może zjeść nawet do 150 kg pokarmu i wypić do 225 l wody.
CHARAKTERYSTYKA
- Ssak z rzędu trąbowców, jeden z trzech żyjących gatunków rodziny słoniowatych. Wyróżnia się 3 podgatunki: bengalski (Indie), sumatrzański (Sumatra), cejloński (Sri Lanka).
- Głowa duża, czoło płaskie, nad oczami po obydwu stronach dwa półokrągłe guzy kostne, uszy znacznie mniejsze niż u słonia afrykańskiego. Trąba zakończona jednym wyrostkiem chwytnym. Krótka szyja, krępy tułów. Słupowate kończyny zakończone szeroką okrągłą stopą zawierającą warstwę amortyzacyjną zbudowaną z tkanki chrzęstnej i tłuszczowej. Chodzą na czubkach palców zakończonych pięcioma paznokciami w kończynach przednich, trzema lub czterema w tylnych. Gruba, marszczona skóra o grubości 2-4 cm, prawie bezwłosa, rzadkie włosy występują na grzbiecie i karku, dłuższe stanowią zakończenie ogona.
- Występuje dymorfizm płciowy – samce są znacznie większe od samic, mają też stosunkowo niewielkich rozmiarów ciosy, które u samic nie występują w ogóle lub są małe i niewidoczne.
- Wysokość w kłębie – ok. 3 m, masa ciała samca – do 7,5 tony, samicy – do 4 ton.
ZACHOWANIE
- Koczowniczy tryb życia.
- Tworzy matriarchalne grupy społeczne złożone przeważnie z 8-10 samic z młodymi. Samce żyją samotnie lub w mniejszych grupach. W obrębie stada panuje ścisła hierarchia.
- Porusza się nadzwyczaj sprawnie (w marszu osiąga 7-15 km/h, prędkość maksymalna – 32 km/h). Nie umie skakać, ale doskonale pływa i chętnie kąpie się w błotnistych sadzawkach.
- Ciąża trwa ok. 21 – 22 m-cy, Samica rodzi jedno młode o masie ok. 100 kg, które karmi przez 8 – 10 m-cy, czasem nawet ponad rok.
- Dojrzałość płciową osiąga w wieku ok. 12 lat.
- W warunkach hodowlanych żyje do 70 lat.
WARTO WIEDZIEĆ
- Trąba powstała w wyniku połączenia nosa z górną wargą zawiera 40 000 mięśni. Jest ruchliwa i bardzo dobrze unerwiona. Służy słoniom do wielu celów: do wąchania, jako narzędzie, ręka, polewaczka, rurka do oddychania pod wodą, a także do wyrażania emocji – młode słoniątka ssą trąbę, podobnie jak ludzkie dzieci robią to z kciukiem.
- Największe ciosy słoni indyjskich miały długość 3,02 m i masę 39 kg.
- Słonie porozumiewają się ze sobą dźwiękami o bardzo niskiej częstotliwości, niesłyszalnymi dla ucha ludzkiego, które są odbierane przez te zwierzęta na duże odległości (ponad 2 km).
- Mimo znacznych rozmiarów słoń porusza się niemal bezgłośnie i prawie nie pozostawiając śladów – nacisk na 1 cm² powierzchni stopy wynosi tylko 400-600 g.
- Jednorazowo może wypić nawet 100 l wody.
- Okresowo u obu płci występuje zachowanie zwane „musth”, podczas którego samce stają się bardzo agresywne i stwierdza się u nich dużą aktywność wydzielniczą gruczołów skroniowych. Dokładna funkcja tych gruczołów nie jest znana, prawdopodobnie związana jest z aktywnością seksualną.
STATUS I OCHRONA
- Kategoria EN (Endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek zagrożony wyginięciem. Objęty konwencją CITES (załącznik I) i programem EEP.
- Przez ostatnie 120 lat populacja słoni indyjskich zmniejszyła się co najmniej o połowę. Szacuje się, że żyją jedynie na 15% swojego pierwotnego terytorium. Główne zagrożenia to utrata i fragmentacja siedlisk, konflikty z człowiekiem, kłusownictwo dla ciosów i skóry, nielegalny handel i odławianie dzikich osobników do pracy, np. w turystyce.
W ZOO Płock prezentujemy dwa samce - Momę i Gangesa.
|
