Ochrona przyrody « powrót

2013/15 - Dwa bieguny, jeden świat

Kampania EAZA 2013 / 2015 dotyczy obszarów podbiegunowych i niezwykłej różnorodności żyjących tam zwierząt oraz zagrożeń, z jakimi się zmagają.  Głównym celem kampanii „Dwa bieguny, jeden świat” (ang. "Pole to pole") jest propagowanie kilku prostych zasad codziennego postępowania, które przyczynią się do zmniejszenia zużycia energii. Wpłynie to na spowolnienie tempa topnienia lodów Arktyki i Antarktyki, co uratuje przed zagładą wiele gatunków zwierząt. Ambasadorami tej kampanii są: niedźwiedź polarny i pingwin królewski reprezentujące odpowiednio: Arktykę i Antarktykę. Poprzez swoją obecność w ogrodach zoologicznych zwierzęta te mają uświadamiać zwiedzającym, że nasze codzienne decyzje wpływają na środowisko.

Jazda na rowerze, sadzenie drzew, zakładanie ciepłego swetra i przykręcanie termostatu, wyłączanie światła, wyciągnięcie wtyczki z gniazdka powinny stać się dla nas normą, a nie wyjątkiem. Zainspirowani takim sposobem życia ludzie na całym świecie będą świadomi, że masowe działanie przyniesie rezultaty w postaci zmniejszenia tempa wzrostu efektu cieplarnianego i poprawy jakości życia wszystkich żywych organizmów na Ziemi.
 

Cele kampanii:

1. włączenie do kampanii jak największej liczby ogrodów zoologicznych i akwariów. EAZA skupia 340 ogrodów zoologicznych i akwariów w 41 krajach. Rocznie ogrody należące do EAZA odwiedza 130 mln ludzi, którzy mogą dowiedzieć się o kampanii i zmienić swoje złe nawyki szkodzące środowisku naturalnemu;

2. pozytywne zmiany w życiu codziennym ludzi. Propagowanie zachowań zgodnych z zasadami zrównoważonego  rozwoju;

3. przyłączenie się do ogólnoświatowej  kampanii neutralizacji emisji CO₂. Przewiduje się, że rosnący poziom konsumpcji doprowadzi w ciągu obecnego stulecia do 3-krotnego wzrostu zużycia energii, a w konsekwencji do wzrostu średnich temperatur na świecie o 2-3 °C. Kampania „Dwa bieguny” ma nagłośnić i wesprzeć ogólnoświatową kampanię i doprowadzić do zmniejszenia emisji CO₂ poprzez akcję „wyciągnij wtyczkę”;

4. zbiórka  podpisów  pod  petycją  wzywającą  do  redukcji  emisji  CO₂ - chcemy zachęcić rządy państw i światowych liderów  do  zmian  w  polityce  emisji  gazów cieplarnianych, a zwłaszcza do ograniczenia emisji CO₂ do poziomu niższego niż 350 ppm (stężenie określające ile cząsteczek CO₂ przypada na 1 milion cząsteczek powietrza)

Dwa bieguny..

Obszary polarne są najzimniejszymi miejscami na Ziemi, jednak Arktyka i Antarktyka są bardzo różne. Polarna Arktyka jest zamarzniętym oceanem otoczonym przez kontynentalne lądy i wody oceaniczne, natomiast Antarktyka jest zamarzniętym kontynentem (Antarktyda) otoczonym przez oceany.

Antarktyka - to obszar na półkuli południowej obejmujący kontynent antarktyczny (Antarktydę) wraz z lądolodami, otaczającymi go wodami (Ocean Południowy) i wyspami.

Antarktyda - to wyłącznie kontynent antarktyczny, położony  centralnie  wokół Bieguna Południowego.

Arktyka - to obszar półkuli północnej rozciągający się wokół Bieguna Północnego, obejmujący Ocean Arktyczny  wraz  z wyspami  oraz północne części Ameryki  Północnej,  Europy i Azji. Granicą Arktyki jest Koło Podbiegunowe Północne, a jej powierzchnia wynosi 21mln km ². Nazwa Arktyka wywodzi się od  greckiego  słowa  arktos czyli niedźwiedź, gdyż geograficznie Arktyka umiejscowiona jest pod gwiazdozbiorem Wielkiej Niedźwiedzicy.

Na terenach Arktyki występują różne środowiska – od lodowej pustyni do tajgi i lasów borealnych na południu. Występują tu też ekosystemy alpejskie w górach oraz lasy liściaste na wybrzeżach, w dolinach i na terenach bagiennych. Dzięki różnorodności siedlisk w Arktyce żyje dużo ssaków. Rejon ten odgrywa też ważną rolę w rocznym cyklu wędrówek ptaków.
 

Wieczna zmarzlina

Wieczna zmarzlina to zjawisko trwałego utrzymywania się części skorupy ziemskiej w temp. poniżej 0°C niezależnie od pory roku.Obejmuje ona około 4/5 Alaski, większość północnej Kanady i 2/3 Syberi, sięga aż do północnej Mongolii; punktowo występuje też w Górach Skandynawskich i na Grenlandii. Wieloletnia zmarzlina jest pozostałością zlodowacenia, które w plejstocenie obejmowało znaczą część obszarów lądowych półkuli północnej. Wieczną zmarzlinę stanowi ziemia, lód i materia organiczna. W miesiącach letnich wierzchnia warstwa gruntu ulega rozmarznięciu do ok. 2 m (warstwa aktywna), stając się grząskim bagnem. Gleba znajdująca się pod tą warstwą zawsze pozostaje zamarznięta, stanowiąc rezerwę masy organicznej zawierającej ogromne ilości węgla i metanu. Szacuje się, że arktyczna wieczna zmarzlina zawiera ok. 1,7 miliarda ton węgla, co stanowi dwukrotną ilość węgla, który obecnie znajduje się w atmosferze.

Przez ostatnie 30 lat zaobserwowano ogrzewanie się wiecznej zmarzliny od ok. 0,5 do 2°C w zależności od miejsca występowania. Od roku 1900 sezonowo zamarzający grunt zmniejszył się o 7% w stosunku do największego zanotowanego obszaru.

W skałach osadowych arktycznych szelfów kontynentalnych jest zgromadzona olbrzymia ilość metanu (metan jako gaz unieruchomiony jest tam w lodzie). Topnienie wiecznej zmarzliny powoduje uwalnianie CO₂ i metanu do atmosfery, zwiększając tym samym efekt globalnego ocieplenia. Szacuje się, że do roku 2050 areał wiecznej zmarzliny zmniejszy się o 20-35% na Półkuli Północnej, a głębokość warstwy aktywnej może zwiększyć się o 15-25%, a nawet do 50% i więcej w rejonach najbardziej wysuniętych na północ. Oznacza to degradację wiecznej zmarzliny o ok. 1 mln km² i uwolnienie 900 mln ton węgla do atmosfery do roku 2100.

Lód morski a przemysł

Na Oceanie Arktycznym jest coraz mniej lodu, co daje możliwość eksploracji regionu w poszukiwaniu dotąd niedostępnych surowców jak ropa naftowa i gaz ziemny. Koncerny energetyczne starają się o zezwolenia na odwierty, a koncerny żeglugowe niecierpliwie oczekują na nowo wytyczone szlaki wodne przez Arktykę.

Co z ludźmi mieszkającymi w Arktyce?

Ludzie mieszkający poza kołem podbiegunowym będą coraz boleśniej odczuwać skutki topnienia lodu w związku ze zmianami klimatycznymi. Ich tradycyjne życie i kultura w całości zależą od stanu środowiska Arktyki.


Oszczędzajmy energię !

Gdy urządzenia i maszyny nie są używane przechodzą w tryb czuwania, który jednak nadal zużywa energię elektryczną. Ponieważ urządzenia te korzystają z prądu w czasie, gdy nie wykonują swoich podstawowych funkcji, tryb czuwania jest po prostu marnowaniem energii elektrycznej.

Według ostatnich pomiarów przeprowadzonych w 1.300 domach w całej UE, średnie zużycie energii elektrycznej przez urządzenia pozostające w stanie gotowości wynosi 169 kWh rocznie, to jest około 6,3 % całkowitego zużycia energii przez gospodarstwa domowe. Według tych badań urządzenia w trybie czuwania we wszystkich domach w UE zużywają około 43 TWh energii elektrycznej rocznie i są odpowiedzialne za emisję około 19 mln ton CO₂ rocznie. Natomiast zużycie energii przez urządzenia biurowe w stanie gotowości w krajach UE określa się na około 9 TWh. Szacuje się, że łącznie pobór mocy przez urządzenia w trybie czuwania odpowiada za 1 % światowej emisji CO₂.

Zwierzęta Arktyki

NIEDŹWIEDŹ POLARNY (Thalarctos maritimus)

Chociaż niedźwiedzie polarne nadal występują powszechnie na terenie całego koła podbiegunowego północnego zostały już uznane za zagrożone wyginięciem. Niestety lód, którego niedźwiedzie potrzebują aby polować, kurczy się. Zwierzęta te są wspaniałymi pływakami, ale nawet one mają problemy, aby pokonywać coraz większe przestrzenie otwartych wód między lądami, lądolodami i lodowcami.

Niedźwiedź polarny jest dużym drapieżnikiem, który żywi się głównie fokami. Aby przeżyć musi upolować średnio 43 foki w roku, zatem światowa populacja niedźwiedzi polarnych szacowana na 20.000 osobników potrzebuje ponad milion fok rocznie. Aby polować potrzebuje dużych obszarów kry morskiej  i możliwości łatwego przemieszczania się po morskim lodzie. Przetrwanie niedźwiedzi w ich dzisiejszej liczebności zależy więc od zachowania populacji fok oraz ogromnych obszarów lodu, z którego niedźwiedzie mogą na nie polować .

Inne gatunki arktyczne objęte Kampanią:

wilk polarny (Canis lupus arctos)

lis polarny, piesiec (Vulpes lagopus)

rosomak (Gulo gulo)

renifer (Rangifer tarandus)

piżmowół (Ovibos moschatus)

śnieżyca duża (Chen caerulescens)

sowa śnieżna (Bubo scandiacus)

foka pospolita (Phoca vitulina)

mors (Odobenus rosmarus)

białucha (Delphinapterus leucas)

narwal (Monodon monoceros)

halibut atlantycki (Hippoglossus hippoglossus)

Zwierzęta Antarktyki

PINGWIN KRÓLEWSKI (Aptenodytes patagonicus)

Na Antarktydzie widoczne są już skutki zmian klimatycznych, które negatywnie wpływają na żyjące tam zwierzęta. Większość z nich jest silnie uzależniona od występowania dużych ilości kry morskiej. Na glonach żyjących w krze morskiej często żeruje maleńki kryl antarktyczny (Euphausia superba). Z powodu utraty siedlisk (topnienia lodu morskiego) glony te mogą zanikać, co może wywołać zaburzenia na wszystkich poziomach łańcuchów pokarmowych. Biorąc pod uwagę, że lód morski mógłby zniknąć zupełnie, możemy spodziewać się wyginięcia tych gatunków zwierząt, których przetrwanie zależy od obecności krylu, w tym kilku gatunków ryb, pingwinów, fok i wielorybów.

Dawniej na pingwiny królewskie polowano dla ich tłuszczu, tranu, piór i jaj. Obecnie ptaki te są pod ochroną, a ich liczebność wzrasta. Największym problemem są teraz niedobory pożywienia. Ilość dostępnych ryb zmniejsza się, ponieważ w wyniku globalnego ocieplenia na terenach podbiegunowych rozwinęło się rybołówstwo przemysłowe.

Pozostałe gatunki objęte Kampanią:

pingwin Adeli (Pygoscelis adeliae)

pingwin białobrewy (Pygoscelis papua)

pingwin maskowy (Pygoscelis antarcticus)

pingwin skalny (Eudyptes moseleyi i Eudyptes chrysocome)

lampart morski (Hydrurga leptonyx)

uchatkowate z rodzaju Arctocephalus

Aby dowiedzieć się więcej wejdź na stronę www.poletopolecampaign.org