Wykaz gatunków « powrót

OSIOŁ SOMALIJSKI

łac. Equus africanus                            ang. African Wild Ass

WYSTĘPOWANIE

• Pustynia Danakil w Erytrei i Etiopii

ŚRODOWISKO

• Pustynie i półpustynie

POŻYWIENIE

• Roślinożerca – głównie trawy i roślinność pustynna

CHARAKTERYSTYKA

• Górna część ciała jasnopopielata, dolna – biała. Charakterystyczne czarne prążkowanie na kończynach.
• Wysokość w kłębie ok. 140 cm, długość ciała do 200 cm, waga do 275 kg.

ZACHOWANIE

• Gatunek stadny. Grupie liczącej zazwyczaj 10 – 15 osobników przewodzi najbardziej doświadczona samica.
• Osobniki porozumiewają się ze sobą za pomocą różnych dźwięków i mowy ciała.
• Zawsze pozostają czujne, mają dobrze rozwinięte zmysły węchu i słuchu.
• Ciąża trwa ok. 11 m-cy, Samica rodzi 1 młode. które dojrzałość osiąga w wieku 2 – 3 lat.
• Żyje 12 – 14 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Na podstawie badań mtDNA stwierdzono, że jest najbliższym dziko żyjącym krewnym osła domowego.
• Wyróżnia się bardzo niskimi wymaganiami pokarmowymi i wytrzymałością na brak wody. Ma też silny układ odpornościowy.
• Duże uszy to kolejna forma przystosowania się do trudnych warunków pustynnych, w jakich żyje. Dzięki nim pozbywa się z organizmu nadmiaru ciepła, zapobiegając przegrzaniu organizmu.
• Należy do najrzadszych gatunków zwierząt na świecie.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria CR (Critically endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem, wpisamy do I załącznika CITES, objęty EEP.
• Liczebność dziko żyjącej populacji szacowana jest na 20-200 osobników i cały czas spada. Dane nie są dokładne ze względu na liczne konflikty zbrojne na obszarze występowania osłów.

Płockie ZOO z sukcesami prowadzi hodowlę osłów somalijskich od 1999 roku. Obecnie stado liczy 3 dorosłe samice – w tym urodzona w Płocku w 2015 roku Gambia – i 1 ogiera.

LEW AFRYKAŃSKI

łac. Panthera leo                           ang. African Lion

WYSTĘPOWANIE

• Wschodnia i południowa część Afryki.

ŚRODOWISKO

• Głownie otwarte równiny – sawanny

POŻYWIENIE

• Mięsożerca. Poluje głównie na duże ssaki kopytne.

CHARAKTERYSTYKA

• Dymorfizm płciowy zaznaczony najsilniej ze wszystkich kotowatych – samica drobniejsza i mniejsza od samca, głowę i kark samca otacza charakterystyczna grzywa.
• Długość ciała 200 – 350 cm (z ogonem), masa ciała samca 150 – 250 kg, samicy 100 – 160 kg.
• Jasnobrązowa sierść, biała na brzuchu i wewnętrznych częściach nóg. Młode mają cętki, które z wiekiem zanikają. Grzywa od płowej do czarnej.
• Żyje ok. 15 lat.

ZACHOWANIE

• Gatunek stadny – tworzą haremy spokrewnionych samic, którym przewodzi zazwyczaj 1 samiec lub koalicja 2 – 4 samców. Stada liczą ok. 12 dorosłych osobników.
• Aktywnie znaczą i bronią terytorium. Dominujący samiec ryczy, aby oznajmić obcym swoją obecność na danym terenie, a członkom stada wskazać swoje położenie.
• Samice polują najczęściej nocą. Zazwyczaj część lwic płoszy i nagania ofiarę do przygotowanej przez pozostałe zasadzki. Samiec przyłącza się do polowania tylko na bardzo dużą ofiarę.
• Może biec z prędkością 50 – 60 km/h na krótkim dystansie.
• Rozmnażają się przez cały rok. Ciąża trwa ok. 110 dni. W miocie 1 – 6 młodych, które pozostają pod opieką stada. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 2,5 roku (samce) i 2,5 – 4 lat (samice).
• Żyją ok. 13 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Drugi po tygrysie wśród 5 wielkich kotów.
• Jedyny kot żyjący w zorganizowanych grupach socjalnych.
• Zaliczany do tzw. wielkiej piątki Afryki (5 najbardziej niebezpiecznych zwierząt Afryki: słoń, nosorożec, bawół, lew, lampart).
• Największy znany samiec lwa – Simba – ważył 375 kg.
• Niegdyś Panthera leo był gatunkiem kosmopolitycznym - występował w Afryce, Azji i Europie, a także obu Amerykach. Obecnie stał się reliktowym.
• Lwia grzywa jest oznaką zdrowia samca i wpływa na wybór partnera przez lwice.
• U lwów zdarzają się przypadki naturalnego białego umaszczenia nie spowodowanego albinizmem, ale działaniem genu recesywnego. Najwięcej informacji o ich występowaniu w warunkach naturalnych pochodzi z okolic Parku Narodowego Krugera w RPA.
• Ryk lwa słychać nawet z 5 km.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria VU (Vulnerable) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek narażony na wyginięcie. Objęty konwencją CITES (załącznik II) i programem EEP. Wielkość populacji maleje – w ciągu ostatnich 25 lat liczba lwów zmniejszyła się z ok. 100 tys. do ok. 25 tys.
• Zagrożony głównie z powodu ograniczenia areałów osobniczych, kłusownictwa, konfliktów z człowiekiem oraz podatności na choroby przenoszone przez psy i inne ssaki drapieżne.  

W płockim ZOO mieszkają samiec Ullr oraz 2 samice: Chipo i Kimani.

FOKA SZARA

łac. Halichoerus grypus             ang. Grey Seal

WYSTĘPOWANIE

• Zachodnia i wschodnia część północnego Oceanu Atlantyckiego – od regionów umiarkowanych po subarktyczne, Morze Bałtyckie

ŚRODOWISKO

• Płytkie wody szelfu kontynentalnego, piaszczyste wybrzeża i skaliste wysepki w rejonach zasobnych w ryby

POŻYWIENIE

• Ryby, skorupiaki, głowonogi, okazjonalnie ptaki

CHARAKTERYSTYKA

• Długość ciała samicy do 2m, samca do 2,5 m, waga samicy 100 – 190 kg, samca 170 – 310 kg
• Wrzecionowaty kształt ciała. Ciało pokryte gęstym futrem. Grzbiet szary, część brzuszna żółtawobiała. Widoczne ciemne plamy. Ubarwienie ciemnieje z wiekiem.
• Charakterystyczny, wydłużony pysk podobny do psiej kufy. Brak małżowin usznych.
• Samice mniejsze i drobniejsze od samców. U samców szersza szyja z pofałdowaną skórą, większe nozdrza, ciemniejsze, często jednolite ubarwienie z nieregularnymi plamami.

ZACHOWANIE

• Stadny, dzienny tryb życia.
• W nocy śpią na lądzie lub w wodzie. Co kilkanaście minut wybudzają się, żeby wykonać kilka głębokich oddechów.
• Polują samotnie lub w niewielkich grupach. Żerują na płytkich wodach na głębokości 60 – 100 m, ale mogą nurkować na głębokość ponad 300 m. Wstrzymują oddech nawet na 30 minut.
• Dziennie zjadają ok. 4 – 6% swojej masy ciała.
• Zwykle odpoczywają na lądzie w pobliżu wody, aby w razie potrzeby móc szybko uciec przed zagrożeniem.
• Porozumiewają się za pomocą różnych dźwięków i uderzeń płetwami o własne ciało.
• W okresie rozrodczym samce gromadzą haremy liczące ok. 10 samic.
• Ciąża trwa 11,5 m-ca, w miocie zazwyczaj rodzi się 1. Szczenięta przychodzą na świat raz w roku w okresie od września do marca (w zależności od obszaru, na którym występuje dana populacja). osiągają długość 90 – 105 cm i wagę 11 – 20 kg. Matka opiekuje się młodym krótko i karmi je mlekiem przez ok. 3 tygodnie.
• Żyją ok. 40 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Mleko foki szarej zawiera nawet 50% tłuszczu. Masa ciała oseska po 3 tygodniach karmienia wzrasta nawet 4-krotnie (1,5 kg/dzień).
• Ciało młodej foki pokryte jest białym, gęstym futrem zwanym lanugo.
• Populacja bałtycka foki szarej szacowana jest na 40 000 osobników. Jest to najliczniejszy z 3 występujących tu gatunków fok. W Polsce objęte są ochroną gatunkową.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria LC (Least  concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najmniejszej troski. Objęty Europejskim Programem Hodowlanym. Stan populacji światowej ma tendencję wzrostową.

Płocka foka szara to samica o imieniu Selma.

Zobacz trening medyczny fok w płockim ZOO. 

LAMPART PERSKI

łac. Panthera pardus saxicolor             ang. Persian Leopard

WYSTĘPOWANIE

• Azja Środkowa, od Turcji po Tadżykistan

ŚRODOWISKO

• Stepy, lasy liściaste, góry do wysokości 3 200 m n.p.m.

POŻYWIENIE

• Mięsożerca. Poluje głównie na kozy bezoarowe, muflony, dziki i ptaki. Czasem zwierzęta gospodarskie. Łatwo przystosowuje się do zmiany diety w zależności od dostępności pokarmu.

CHARAKTERYSTYKA

• Długość ciała (bez ogona) 90 – 190 cm, długość ogona 60 – 110 cm, masa ciała do 60 kg samice, do 90 kg samce.
• Stosunkowo duża czaszka, krępa budowa ciała, dość krótkie łapy i długi ogon. Futro w odcieniach jaśniejszych niż u pozostałych podgatunków lamparta z jasną spodnią częścią ciała. Charakterystyczne czarne lub ciemnobrunatne rozetki i plamy.

ZACHOWANIE

• Aktywny głównie nocą. Wydaje się, że w ciągu dnia również – na obszarach, gdzie nie zagrażają mu większe drapieżniki (tygrysy).
• Ofiarę zazwyczaj obserwuje z wyżej położonego punktu (drzewo, półka skalna).
• Poza okresem godowym żyje samotnie.
• Sezon rozrodczy trwa cały rok, ze szczytem w okresie zimowym.
• Po ciąży trwającej 90 – 105 dni rodzi się od 1 do 4 młodych. Niezależność osiągają w wieku 13 – 18 miesięcy, a dojrzałość płciową – ok. 3 lat.
• Żyje 10 – 15 lat, w warunkach hodowlanych nawet do 20 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Największy i jeden z najrzadszych spośród 9 podgatunków lamparta. Na wolności liczebność szacuje się na max. 1500 osobników, z czego połowa to populacja irańska.
• Terytorium lamparta perskiego może obejmować nawet 40 km². Znakowane jest odchodami, moczem oraz przez drapanie drzew i ziemi.
• Doskonale się wspina, skacze i pływa.
• Cętkowany wzór sierści jest unikalny dla każdego osobnika.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria VU (Vulnerable) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek narażony na wyginięcie. Objęty konwencją CITES i programem EEP.
• Zagrożony głównie z powodu kłusownictwa, zmian klimatu, utraty siedlisk i bazy pokarmowej, konfliktów z człowiekiem.

Nasze lamparty to Sulakhat i Barrack oraz urodzeni w 2023 roku bracia – Hassan i Amir.

ALIGATOR MISSISIPIJSKI

łac. Alligator mississippiensis            ang. American Alligator

WYSTĘPOWANIE

• Ameryka Północna – południowo- wschodnie stany USA (Teksas, Floryda, Karolina, Arkansas).

ŚRODOWISKO

• Wyłącznie wody słodkie. Brzegi zbiorników, wysepki, mielizny, tereny bagienne.

POŻYWIENIE

• Ryby, płazy, gady, ptaki i ssaki. Młode osobniki po wykluciu polują głównie na owady i bezkręgowce wodne.

CHARAKTERYSTYKA

• Grzbiet ciemny oliwkowozielony, plamisty. Brzuch jasnożółty. Pysk stosunkowo krótki i szeroki. Pomiędzy oczami na kościach czaszki występuje kostny twór, podobny do tego u kajmana okularowego, ale nie tak wyraźny. 40 zębów w górnej i dolnej szczęce, które w zamkniętym pysku są niewidoczne – odróżnia to aligatory od krokodyli.
• Młode to miniatury dorosłych, różnią się jednak ubarwieniem ponieważ posiadają jasnożółte poprzeczne paski na czarnym tle zapewniające kamuflaż. Z wiekiem stopniowo tracą żółte paski – stają się oliwkowo brązowe i czarne. Obszary wokół szczęk, na szyi i brzuch są śmietankowo białe.
• Długość ciała 2 – 4 m, masa ciała – do 300 kg.

ZACHOWANIE

• Aktywny głównie nocą.
• Jak wszystkie krokodyle, może godzinami leżeć nieruchomo, oszczędzając energię. Spowalniają się wtedy jego procesy życiowe, rzadziej oddycha, a jego czterokomorowe serce (zbudowane podobnie jak u ptaków i ssaków) bije tylko trzy razy na godzinę.
• W zanurzeniu może przebywać 2 - 3 godziny.
• Zimę spędza na lądzie, ale w pobliżu wody, w wygrzebanych przez siebie norach.
• Gody odbywa wiosną,  samce i samice wydają wówczas donośne odgłosy. Samica buduje na brzegu gniazdo w kształcie kopca z błota i  roślin. Tylnymi odnóżami wykopuje stożkowaty dołek na szczycie kopca, do którego składa od 35 do 50 jaj i zasypuje je. Gniazdo ma ok. 1 m wysokości i 2 m szerokości. Samica opiekuje się gniazdem przez ok. 65 dni, a potem młodymi przez rok lub dłużej. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 10 - 12 lat.
• Długość życia: ok. 80 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Potrafią zaciskać szczęki z siłą 9452 niutonów (964 kg/m2).
• Na Ziemi od nawet 37 mln lat.
• Zwierzę bardzo niebezpieczne, może zaatakować człowieka, choć raczej przez pomyłkę lub w obronie.
• Ryczy jak lew - choć nie ma strun głosowych, zasysa powietrze do płuc i wypuszcza je wydając przy tym niski, głęboki ryk.
• Płeć aligatora zależy od temperatury – w temperaturze do 30oC wykluwają się samice, w wyższej – samce.
• Podobnie jak rekiny może wymienić zęby kilka razy. W ciągu życia może ich mieć nawet 2000.
• Polują na ptaki używając przynęty – trzymają na głowie patyki, które mają zwabić poszukującego materiału na gniazdo ptaka.

STATUS I OCHRONA

• Kategoria LC (Least concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najmniejszej troski. Trend liczebności populacji jest rosnący.
• W USA pod ochroną, ponieważ był masowo tępiony w latach 40 – tych. Hodowany na fermach dla mięsa i skóry.

Przedstawicielem tego gatunku w naszym ZOO jest aligatorzyca Marta - najstarsze zwierzę w europejskich ogrodach zoologicznych.
 

Marta urodziła się w 1930 roku na fermie krokodyli w Luizjanie w USA. Do ZOO w Płocku przybyła 19 sierpnia 1960 roku razem z samcem Pedro w ramach "Akcji Krokodyl". Polegała ona na wysyłce polskich książek od mieszkańców Płocka dla Polonii argentyńskiej, w zamian za zwierzęta dla płockiego ZOO. Latem 1970 r., Marta zasłynęła jako gwiazda filmowa grając rolę krokodyla Hermana w kultowym filmie Andrzeja Kondratiuka "Hydrozagadka". Zobacz fragment filmu z udziałem Marty.

Nasza sędziwa aligatorzyca jest bardzo łagodna w stosunku do ludzi, ale bardzo wobec przedstawicieli własnego gatunku. Nigdy nie zaakceptowała żadnego samca.

Co roku organizujemy urodziny Marty z udziałem publiczności. Dostojna jubilatka dostaje wtedy tort z mięsa i ryb,
a goście uczestniczący w uroczystości częstowani są słodkim tortem w kształcie krokodyla.