PIGMEJKA
łac. Cebuella pygmaea ang. Pygmy Marmoset
WYSTĘPOWANIE
-
Ameryka Południowa: południowa Kolumbia, południowo – wschodnie Peru, północna Boliwia, Ekwador, dorzecze Amazonki w Brazylii.
ŚRODOWISKO
- Wilgotne lasy równikowe. Średnie piętro drzew i krzewów na wysokości 5 – 20 m.
POŻYWIENIE
- Gatunek wszystkożerny: głównie soki i żywice drzew, owoce, nasiona, kwiaty, nektar, ślimaki, pajęczaki, owady, drobne kręgowce, jaja ptaków.
CHARAKTERYSTYKA
- Dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje.
- Oczy duże, twarz i uszy nagie, ale ukryte wśród długich włosów. Wszystkie palce są zakończone pazurami, jedynie paluch ma płaski paznokieć. Sierść jest delikatna i jedwabista, szarobrunatna z domieszką barwy niebieskawozielonej. Spód ciała ma kolor żółtopomarańczowy. Na ogonie widać brunatne pierścienie.
- Długość ciała 13 – 16 cm, długość ogona ok. 15 – 20 cm, waga 110 - 124 g.
ZACHOWANIE
- Nadrzewny, dzienny tryb życia.
- Żyje w grupach rodzinnych (zwykle 5 – 9 osobników). Po ciąży trwającej ok. 4,5 miesiąca samica rodzi 1 – 3 młode. Karmienie trwa ok. 90 dni. Samiec czynnie uczestniczy w opiece nad potomstwem – nosi młode i oddaje je matce tylko na czas karmienia.
- Dojrzałość płciową osiąga w wieku ok. 18 miesięcy.
- Żyje ok. 18 lat w niewoli, 11 – 12 w naturze.
WARTO WIEDZIEĆ
- Najmniejszy przedstawiciel rzędu naczelnych.
- Do komunikacji używa pisków oraz niesłyszalnych dla człowieka ultradźwięków.
STATUS I OCHRONA
- Kategoria CR (Critically Endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem. Objęty Europejskim Programem Hodowlanym EEP. Wpisany do II załącznika konwencji CITES.
- W Brazylii ściśle chroniona w rezerwatach, parkach narodowych i centrach ochrony.
- Przyczyną spadku liczebności jest drastyczna utrata siedlisk.
|
|
SAKI BIAŁOLICA
łac. Pithecia pithecia ang. White – faced Saki
WYSTĘPOWANIE
ŚRODOWISKO
- Różne typy siedlisk: lasy wyżynne i nizinne, suche i okresowo zalewane. Preferują obszary z dużą ilością wodopojów i drzew owocowych.
POŻYWIENIE
- Gatunek wszystkożerny: jagody i inne owoce, miód, liście, kwiaty, małe ssaki i ptaki.
CHARAKTERYSTYKA
- Wyraźny dymorfizm płciowy.
- Samce mają czarne futro, samice brązowo – szare. Prawie całą twarz samca pokrywają białe włosy. Samica ma jedynie białe paski wzdłuż nosa. Nos, oczy i pysk są czarne. Nozdrza skierowane na boki. Długi i puszysty ogon nie jest chwytny, ale służy do utrzymania równowagi podczas skakania po konarach drzew.
- Długość ciała 30 – 45 cm, długość ogona ok. 37 – 45 cm, waga 1,4 – 2,4 g.
ZACHOWANIE
- Nadrzewny, dzienny tryb życia.
- Gatunek wędrowny, nie terytorialny. Tworzy niewielkie grupy rodzinne, czasem żyje samotnie.
- Ciąża trwa 163 – 176 dni. Zazwyczaj tylko 1 młode w miocie.
- W naturze dożywa średnio 15, w niewoli nawet 20-25 lat.
WARTO WIEDZIEĆ
- Najmniejszy przedstawiciel małp z rodziny sakowatych i najlepiej z nich poznany.
- Jedno z niewielu zwierząt Ameryki Południowej posiadające kły na tyle mocne, aby rozgryźć bardzo twarde łupiny orzechów brazylijskich.
- Gatunek po raz pierwszy naukowo opisał w 1766 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz.
- Najstarszym saki w niewoli była dziko złapana samica o imieniu Nanni z Frankfurtu, której wiek w chwili śmierci szacowano na ponad 37 lat.
STATUS I OCHRONA
- Kategoria LC (Least concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najniższego ryzyka. Objęty Europejskim Programem hodowlanym EEP, wpisany do II załącznika CITES.
- Obecnie nie zagrożony, ale obserwuje się spadek liczebności z powodu kłusownictwa, nielegalnych odłowów i utraty siedlisk.
|
|
MIKO CZARNY
łac. Callimico goeldii ang. Goeldi’s Monkey
WYSTĘPOWANIE
ŚRODOWISKO
- Wilgotne lasy tropikalne.
POŻYWIENIE
- Gatunek wszystkożerny: owoce, grzyby, nasiona, stawonogi, drobne kręgowce.
CHARAKTERYSTYKA
- Dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje.
- Futro długie, koloru czarnobrunatnego, które tworzy wokół głowy rodzaj grzywy.
- Długość ciała 19 – 25 cm, długość ogona ok. 26 – 35 cm, waga na wolności ok. 350 g, w niewoli nawet 450 – 600 g.
ZACHOWANIE
- Nadrzewny, dzienny tryb życia.
- Żyje w dość dużych grupach rodzinnych liczących 20 – 30 osobników, z których rozmnaża się tylko para rodzicielska.
- Gatunek monogamiczny. Ciąża trwa ok. 155 dni. Zazwyczaj tylko 1 młode w miocie o wadze ok. 30 – 60 g. Samica nosi młode przez pierwsze trzy tygodnie. Później obowiązki opieki przejmują inni członkowie stada, na czele z ojcem, dopóki młode nie osiągnie samodzielności.
- Żyje ok. 18 lat.
WARTO WIEDZIEĆ
- Żeruje na wysokości nawet 30 m, choć czasem schodzi na ziemię łowić koniki polne.
STATUS I OCHRONA
- Kategoria VU (Vulnerable) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek zagrożony wyginięciem. Objęty Europejskim Programem hodowlanym EEP i wpisany do I załącznika CITES.
|
|
LWIATKA ZŁOTA
łac. Leontopithecus rosalia ang. Golden Lion Tamarin
WYSTĘPOWANIE
ŚRODOWISKO
- Wilgotne, nizinne lasy tropikalne.
POŻYWIENIE
- Gatunek wszystkożerny: owoce, nasiona, kwiaty, nektar, żywice drzew, ślimaki, pajęczaki, owady, drobne kręgowce.
CHARAKTERYSTYKA
- Dymorfizm płciowy praktycznie nie występuje.
- Złotoruda sierść i charakterystyczna, podobne do lwiej grzywa na głowie.
- Długość ciała 20 – 34 cm, długość ogona ok. 40 cm, waga 550 – 850 g.
ZACHOWANIE
- Nadrzewny, dzienny tryb życia.
- Tworzy małe grupy, zazwyczaj rodzinne, składające się z 2 – 8 osobników (pary rodziców oraz ich młodych z 1 lub 2 miotów). W grupie rozmnaża się tylko 1 para, pozostałe samice pomagają w opiece nad młodymi przez ok. 3 pierwsze tygodnie ich życia. Głównym opiekunem młodych jest jednak ojciec. Ciąża trwa 125 - 132 dni. 1 – 3 młode w miocie.
- Dojrzałość płciową osiąga w wieku ok. 2 lat.
- Żyje ok. 15 lat.
WARTO WIEDZIEĆ
- Jedna z największych małp z rodziny pazurkowcowatych.
- Potomstwem opiekuje się głównie ojciec, oddając młode matce tylko na czas karmienia.
STATUS I OCHRONA
- Kategoria EN (Endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek zagrożony wyginięciem. Objęty Europejskim Programem hodowlanym EEP, wpisany do I załącznika konwencji CITES.
- Przyczyną spadku liczebności jest drastyczna utrata siedlisk. Dzięki reintrodukcji osobników wyhodowanych w ogrodach zoologicznych, ochronie istniejących populacji oraz tworzeniu „zielonych korytarzy” między pozostałymi fragmentami lasów tropikalnych gatunek został uratowany od wyginięcia, a jego stan jest obecnie stabilny.
|
|
GALAGO SENEGALSKI
łac. Galago senegalensis ang. Northern Lesser Galago
WYSTĘPOWANIE
ŚRODOWISKO
- Lasy i sawannowe zagajniki.
POŻYWIENIE
- Gatunek wszystkożerny: owoce, kwiaty, nasiona, miód, orzechy, żywice i soki drzew, owady, jaja, małe gady i inne kręgowce.
CHARAKTERYSTYKA
- Gatunek małpiatki z rodziny galagowatych. Wyróżnia się 4 podgatunki.
- Duże, okrągłe, osadzone blisko siebie oczy. Ubarwienie srebrzyste, ogon na końcu gruby i puszysty. Długie kończyny tylne umożliwiają dalekie skoki.
- Długość ciała 16 – 20 cm, długość ogona ok. 25 cm, waga 95 – 300 g.
- Żyje przeciętnie 3 – 4lata w naturze, w warunkach ogrodu zoologicznego nawet do 10 lat.
ZACHOWANIE
- Nadrzewny, nocny tryb życia.
- Tworzy małe grupy, zazwyczaj rodzinne, liczące do 9 osobników. Grupie przewodzi dominujący samiec.
- Ciąża trwa ok. 4 miesięcy. W miocie zazwyczaj 1, rzadziej 2 młode. Matka karmi je mlekiem przez ok. 3,5 miesiąca. Stały pokarm młode zaczynają przyjmować pod koniec pierwszego miesiąca życia. Samica wykorzystuje dziuplę lub buduje na drzewie gniazdo z liści, w którym zostawia młode, gdy idzie żerować. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 8 – 10 miesięcy.
WARTO WIEDZIEĆ
- Komunikuje się wydając różne odgłosy. Jeden z nich przypomina płacz dziecka, dlatego galago jest nazywany „dzieckiem buszu” (ang. bushbaby).
STATUS I OCHRONA
- Kategoria LC (Least concern) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek najmniejszej troski. Objęty konwencją CITES (załącznik II) i programem EEP.
- Populacja jest obecnie stabilna. Galago potrafi przetrwać na terenach zurbanizowanych, a nawet w pobliżu ludzkich osiedli. Lokalne spadki liczebności mają miejsce z powodu utraty siedlisk w wyniku wyrębu lasów i intensyfikacji rolnictwa.
|
|
